Soğuk iklim ve zorlu şartlarda müzadele veren sert karakterli insanların yaşadığı Alaska, Kanada ve Grönland coğrafyasında şekillenen Eskimo mitolojisinde su ve deniz hayvanları unsurunun baskınlığı dikkat çekicidir.
Eskimo mitolojisine göre; Dünya, bir kuzgun tarafından bir balinanın bedeninden yaratılmıştır.
Eskimoların “Sila” isimli göksel güçleri, insan ruhundan doğadaki tümcanlılara kadar herşeyin içinde hissedilen yüce varlıktır. Evrendeki herşey Sila sayesinde birbirine bağlıdır. Yani birinin varlığı diğerinin hayatta kalmasını sağlamaktadır.
Sedna Eskimo Mitolojisine göre bir Su Tanrıçadır. Kısmen Kelt Mitolojisindeki "Suyun Leydisi" kısmen de Yunan mitolojisindeki su perilerini andırır bir duruşa sahiptir. Ancak hikayesi oldukça farklıdır.
Hikayenin en yaygın varyantı şu şekildedir:
Yoksul babası tarafından bir balıkçıyla evlendirilen Sedna, kocasının aslında bir kuzgun olduğunu görünce hayal kırıklığına uğrar ve ondan kurtulup yeniden baba evine dönmek ister.
Babasına dert yanar ve kendisini kurtarmasını ister. Sedna'nın gözyaşlarına dayanamayan babası, kuzgunun dışarıda olduğu bir zamanda kızını teknesine bindirir ve eve doğru kürek çeker.
Eve dönen kuzgun duruma çok sinirlenir. Baba ve kızı takip ederek teknelerine saldırır. Sedna bu saldırı esnasında denize düşer. Can havli ile tekneye tutunarak kurtulmaya çalışır.Ancak can derdine düşen babası, kızı tekneye dönerse kuzgunun tekneyi batıracağından endişe derek onu tekneye almaz. Hatta tekneyi bırakması için kızının parmaklarını dahi keser.
Parmakları kesilen Sedna acılar içinde sulara gömülür. Denizin dibine batarken ruhani bir yaratığa dönüşür. Kesilen parmaklarından ise balinalar ve fok balıkları türer....
Eskimo mitolojisine göre Adlivun olarak adlandırılan ölülerin gittiği yer altı dünyasında o artık bir Tanrıçadır. Görevi Quidlivun’a (Ay Mekanı) ve Adlivun'a gidecek (Bir nevi cennet ve cehennem) ruhları bir sonraki yolculuklarına hazırlamaktır. Ölülerin ruhların, huzurlu ve mutlu olabilmesi için Adlivun'da arınması gerekmektedir.
Ama başına gelenlerden dolayı yüreği öfkeyle doludur. Bu nedenle denizlerde insanlara zarar vermekten çekinmez. Bu nedenle Eskimolar onun günlünü hoş tutabilmek için Sedna'ya adaklar adar ve ikramlarda bulunurlar.
Sedna'nın öyküsünün bir diğer varyantında ise bu kez babası onu zorla evlendirmez, o babasından kaçarak onun istemediği biri ile evlenir.
Sedna, kendisini gören erkeklerin gönlünü fetheden çok güzel bir kızdır. Kendisine evlenme teklifleri yağarmış. Ancak aşırı ilgiden şımaran Sedna, erkeklere yüz vermez ve onlarla dalga geçmeyi de ihmal etmezmiş. Ancak bir gün kalbini bir avcıya kaptırır. Aşkından yanıp tutuştuğu avcıya ile babasına haber bile vermeden uzaklara gider şımarık genç kızımız.
Ama (muhtemeldir ki Şrek fiminin öyküsüne de kaynaklık eder şekilde) aşık olduğu avcının sadece gündüzleri insan şekline girebilen bir Kuzgun (bazı versiyonlarda martı) olduğunu öğrenir. Korkar ve bu yaratıktan kurtulmak için dua eder. Bu arada kızının peşine düşmüş ve onu aramakta olan babası gelir. Sevinçle babasının boynuna sarılan Sedna, kendisini kaçırıp, kurtarmasını ister. Baba ve kız kayıkla evlerşne dönmeye karar veririler. Ancak gece karanlığında denizde fırtınaya yakalanırlar. Denizden "Sedna'yı bize bırak" sesi yükselir. Baba önce kızını vermek istemez ama kurtuluş olmadığını görünce direnmekten vazgeçer.
Fakat kayığın alabora olacağını anladığında korkuya kapılan baba, kızını denize atmaya razı olmuş. Kızını denize atınca fırtına dinmiş ve dalgalar mutedilleşmiş.
Babası artık vicdan azabı içinde yaşamaktadır. Günlerden bir gün denizde fırtınaya yakalanır. Azgın dalgalar, kayığını batırır. Denizin dibine batarken kendisine gülümseyen kızını görür. Yanında kocası vardır. Sedna artık deniz tanrıçasıdır ve mutlu bir yaşam sürmektedir. Babası da onların mutlu yaşantılarına ortak olur...
mistikalem.com
Yorumlar